„Święty Andrzej Ci ukaże, co Ci los przyniesie w darze.”
Andrzejki, jędrzejówki lub jędrzejki obchodzone są w Polsce w noc z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja. Tradycja andrzejkowych wieczorów sięga dawnych czasów. Co ciekawe, andrzejki mogą wywodzić się już z czasów starożytnej Grecji. Imię Andrzej jest kojarzone ze starogreckim ANDROS i ANER oznaczającymi mężczyznę lub ADNREIOS oznaczającym dzielny lub mężny. Nawiązuje to do męczeńskiej śmierci św. Andrzeja.
Andrzejki w dawnej Polsce były jedną z ważniejszych dat w kalendarzu. Wokół domów palono wielkie ogniska, które miały odpędzać złe duchy, a panny liczyły sztachety w płocie w nadziei na to, że dowiedzą się czegoś o przyszłym małżonku.
Przypomnijmy sobie kilka andrzejkowych zabaw, które w listopadowy wieczór możemy zorganizować w domowych warunkach
i dzięki nim przybliżyć sobie słowiańskie tradycje.
Lanie wosku
Wylewamy na wodę przez dziurkę od klucza gorący wosk, a następnie w jego kształcie doszukać się symboli i je zinterpretować. Pomocny może się tu okazać cień naszego woskowego tworu – rzucony na ścianę jest czytelny i pobudza wyobraźnię.
Wyścig butów
Lewe buty uczestników ustawiamy rządkiem w kącie pokoju. Następnie powinniśmy przestawiać je tak, aby ostatni but „wskakiwał” na pierwsze miejsce i tak aż do momentu, kiedy któryś z butów dotknie progu. Osoba, która jest właścicielem tego buta będzie wedle wróżby tą, która pierwsza wyjdzie za mąż lub ożeni się.
Cztery filiżanki
Pod trzy z czterech filiżanek wkładamy: obrączkę, listek i monetę. Pod czwartą nie umieszczamy nic. Zamieniamy miejscami filiżanki, a następnie wybieramy jedną z nich. Obrączka oznacza miłość, listek – małżeństwo, moneta zaś – bogactwo. Możemy użyć większej liczby filiżanek i umieścić tam też inne drobne przedmioty (np. klucz symbolizujący przeprowadzkę, kostkę cukru oznaczającą słodkie i beztroskie życie itd.). Jeśli trafimy na pustą filiżankę, w najbliższym czasie najprawdopodobniej nie zmieni się nic.
Najdłuższa obierzyna
Do tej zabawy musimy przygotować tej samej wielkości jabłka, które następnie uczestnicy będą obierali. Komu uda się uzyskać najdłuższą obierkę, tego związek będzie miał najdłuższy staż. Zabawa może mieć ciąg dalszy – każdy uczestnik rzuca swoją obierzynę za siebie i w kształcie, w jaki się ona ułoży, może dopatrywać się litery, która będzie inicjałem jego przyszłej miłości
Serce z imionami
Wycinamy dwa papierowe spore serca. Na jednym z nich wypisujemy popularne imiona żeńskie, na drugim – męskie. Jedna osoba przytrzymuje serce, a uczestnicy przekłuwają (oczywiście z drugiej strony, tak, aby nie widzieć imion) papier. Imię, w które uczestnik trafi szpilką, będzie imieniem jego przyszłej żony lub męża.
Rzucanie monetą
Każdy uczestnik wybiera monetę o dowolnym nominale. Następnie musi pomyśleć życzenie i trafić monetą do naczynia napełnionego wodą umieszczonego w odpowiedniej odległości (nie może stać ono ani za blisko, ani za daleko). Kto trafi do miski z wodą, tego marzenie na pewno się spełni.
Kim będę w przyszłości?
Do worka chowamy atrybuty różnych zawodów (strzykawka, klucz francuski, plastikowy młotek, mikrofon, samochód/kluczyki samochodowe, książka, pióro/długopis, pędzelek, gwizdek, grzebień). Dzieci losują kolejno przedmioty i pokazują innym, kim będą w przyszłości.
Pamiętajmy, że są to tylko zabawy na Andrzejki i nie należy traktować ich zbyt serio.